Historia Parafii Krzywaczka 

Niestety nie zachowały się dokumenty pozwalające bliżej określić, kiedy dokładnie powstała parafia w Krzywaczce.

Jak głosi legenda to Święty Wojciech, gdy wędrował z Czech do Krakowa, w czasie podróży prowadził działalność misyjną, natrafiwszy na podatny grunt gdzie zasiane Słowo Boże miało przynieść obfity plon, założył parafię. Dla uczczenia tak ważnego wydarzenia pierwszy kościół nosił miano Świętego Wojciecha.

   O tej pierwszej świątyni jest wzmianka z wizytacji parafii w 1598 roku gdzie zapisano, że parafia funkcjonowała dobrze, plebanem był Szymon z Żywca, który odprawiał nabożeństwa już w nowym kościele parafialnym ŚWIĘTEJ TRÓJCY przeniesionym z dawnego pod wezwaniem ŚWIĘTEGO WOJCIECHA, ponieważ stał w miejscu wilgotnym, dawny kościółek w chwili wizytacji był także czynny i obsługiwany przez proboszcza. Prawdopodobnie ta pierwsza świątynia przetrwała aż do około 1840 roku. Była ona usytuowana pomiędzy miejscem gdzie znajduje się obecny kościół a plebanią, (kościółek ten jest zaznaczony na mapie z 1782 roku),

  W świątyni naczelne miejsce zajmował ołtarz główny Najświętszej Marii Panny z Dzieciątkiem i boczne, Świętego Wojciecha i Świętego Liberiusza.

   Pierwsza udokumentowana wzmianka o wsi pochodzi z 1229 roku, gdzie papież Grzegorz IX potwierdził klasztorowi tynieckiemu, posiadanie licznych wsi, min. Dambrawy. Która później nosi nazwę Kriva Dubrawa lub Krzywa Dambrowa a od połowy XIV wieku Crziwaczka, czyli Krzywaczka. 

   Krzywaczka występuje w spisach świętopietrza z lat 1325-1327 jako parafia należąca do dekanatu skawińskiego.
Pierwszym znanym z imienia plebanem był Otton wymieniony pod rokiem 1325

   W 1340 roku parafia należy do dekanatu szczyrzyckiego i liczy sobie 195 dusz.

   W 1621 r. znów powraca do dekanatu skawińskiego.

   Parafia Krzywaczka w latach 1592-1599 posiada 4 dzwony i sygnaturkę a w 1748 –1787 organy 4 głosowe i tylko 4 dzwony nie wiadomo, co stało się z sygnaturką.

   Parafia funkcjonowała w terenie o gęstej sieci kościołów do najbliższych w Głogoczowie Radziszowie czy Woli Radziszowskiej nie było dalej niż około 10 km. Do parafii należała również sąsiednia wieś Bęczarka, założona w XIV wieku. Wiadomo, że w XVI wieku parafianie zobowiązani byli do sporych świadczeń jak meszne zbożem jak również odrabianie na polach plebańskich dniówek. 

   Dodatkowym obciążeniem dla parafian było płacenie klerykatury na utrzymanie nauczyciela gdyż od 1529 r. we wsi istniała już szkoła parafialna. Wizytacja przeprowadzona w 1596 roku na polecenie kardynała Jerzego Radziwiłła wymienia, że kierownikiem szkoły jest Jan z Krzywaczki, posiadający dom z ogródkiem, zaś w czasie wizytacji biskupa Marcina Szyszkowskiego w 1617r Marcina z Lelowa, który okazał się bigamistą a dodatkowo oszustem gdyż sprzedał łąkę szkolną kilku osobom a potem uciekł. Jego następca to Andrzej Łaszkowski gustował zaś w mocnych trunkach. Każdemu kierownikowi szkoły w onym czasie każda rodzina płaciła 1 grosz a proboszcz dopłacał 2 złote.

   W latach 1561-1608 w czasach reformacji niektóre kościoły zostały sprofanowane. W naszej parafii dziedzic –heretyk Krzysztof Niewiarowski herbu Radwan zagarną role należące do kościoła i przywłaszczył sobie kościelne kosztowności ziemia została przywrócona parafii, a skradziona monstrancja po śmierci Niewiarowskiego trafiła do kościoła w Jodłowniku.

   Księgi metrykalne parafii sięgają 1601 roku. Zostały założone przez księdza Stanisława Bulowicza, który jest autorem ozdobnej zapisanej po łacinie i hebrajsku strony tytułowej. Najstarsze księgi oprawione są starsze, o co najmniej dwa stulecie iluminowane karty z rękopisów mszałów, które wówczas wyszły z użycia. Warto wspomnieć, że, ks. Bulowicz był w posiadaniu kopii cudownego obrazu Matki Bożej Myślenickiej, którą podarował Stanisławowi Dobrocielskiemu proboszczowi z Marcyporęby W 1639 r. obraz trafił do dworu Paszkowskich w Kopydłówce. W 1641 r. gdy na obrazie pojawiły się krwawe łzy co zostało uznane za cud, został przeniesiony do klasztoru Bernardynów w Kalwarii zebrzydowskiej i do dziś króluje jako cudowny obraz Matki Bożej Kalwaryjskiej.

   W XVI wieku świątynia była drewniana i posiadała jak na wiejski kościółek bogate gotycko – barokowe wyposażenie min. Figurę Madonny z Dzieciątkiem z XV wieku oraz barokowy baldachim zachowane do dziś. W kościele znajdował się czterogłosowy organ, również cztery dzwony i sygnaturka.

   W 1776 roku odnotowano, że stary kościół Świętej Trójcy był już bardzo zniszczony, podparty podporami. Stała przy nim sygnaturka oraz dzwonnica z 4 dzwonami. W kościele była szara kamienna posadzka, cztery okna zakratowane, cztery bez krat, chór na jodłowych słupach, organ siedmiogłosowy i podarte miechy. W ołtarzu głównym prawdopodobnie rokokowym był obraz Trójcy Świętej. Ołtarze boczne miały wezwania: Przemienienia Pańskiego i Świętego Franciszka, NNP Niepokalanie Poczętej i Świętego Antoniego. Na tęczy Pan Jezus Ukrzyżowany, pod krzyżem stojący obraz Mari Panny. Lampa zawieszona nieduża, którą aniołek w rękach trzyma. Na wyposażeniu świątyni były liczne naczynia liturgiczne ze srebra, pozłacana monstrancja i srebrny krzyż procesyjny.

  W 1785 roku wystawiono na miejscu poprzedniej świątyni, nad potokiem, nową również drewnianą. Została ona ufundowana przez Jana Nepomucena Komeckiego ( Właściciela Wsi) a poświęcona w 1788 roku przez Księdza Floryana z Janówka Janowskiego, biskupa tarnowskiego i opata tynieckiego.

   W 1867 roku zanotowano, że tutejszy kościół jest mały, kamienny z baniastym hełmem nawiązującym do stylu siedemnastego stulecia. W świątyni liczne obrazy, w tym Ukrzyżowania Pańskiego, szkoły staroniemieckiej.

   W 1886 roku dokonano zakupu bocznych ołtarzy za 600 złotych. Inicjatorem był Wincenty Schmidt wraz z księdzem Walentym Dziadkowcem. Proboszczowie przez cały xix wiek podkreślali wielkie zasługi dla kościoła kolatorów Żeleńskich i Schmidtów. Ufundowany przez Komeckich drewniany kościół stale był ulepszany zmieniano regularnie gontowe pokrycie dachu, każdego roku zakupywano do świątyni nowe wyposażenie dbał o to również Henryk Schmidt, mimo że do końca życia był protestantem
Ponieważ świątynia była zbyt małą dla rozwijającej się wsi, w dniu 27 czerwca 1911 roku położono kamień węgielny i rozpoczęto budowę nowego kościoła, w stylu neogotyckim według projektu Stefana Mullera. Został on wybudowany na miejscu starego drewnianego.

   W 1924 roku konsekrowany przez ks. biskupa Anatola Nowaka w obecności 15 księży. W latach siedemdziesiątych xx wieku wnętrze kościoła zostało przemalowane na biało, przykrywając polichromię, która została wykonana po wybudowaniu kościoła zdemontowano również zabytkową ambonę.

   W 2006 roku po 95 latach na kościele został wymieniony przeciekający dach, a w jednej z kul wieńczących dach zostały umieszczone dokumenty związane z życiem parafii. Lata żywej historii parafii zgromadziły we wnętrzu świątyni znaczną ilość przedmiotów o różnej wartości. Są to min:.

• Barokowa kamienna chrzcielnica z połowy XVII wieku
• Barokowy baldachim odnowiony w 2007 roku
• Dwa krucyfiksy: procesyjny gotycki z XVI wieku i barokowy z XVII wieku
• Barokowy kociołek na wodę święconą
• Dwa ornaty z XVII wieku oraz cztery XVII lub XVIII wiek
• Dwa boczne ołtarze z 1886 roku przeniesione z drewnianego kościoła, jeden z figurą Matki Bożej z XV wieku z nasuwanymi obrazami Świętego Józefa z Dzieciątkiem oraz Matki Bożej Różańcowej, drugi z figurą Pana Jezusa i obrazami Ukrzyżowania i Świętego Franciszka. W czasie renowacji w latach 2008-2010 obrazy: św. Franciszka i św. Józefa zostały wymontowane z ołtarzy i zawieszone w kaplicy św. Teresy.
• Obraz twarzy Chrystusa z XVII wieku
• Obraz Trójcy Świętej z herbem Ślepowron, literami A.D.Z.A z początku XVII wieku.
• Posąg Matki Boskiej Niepokalanej w mandorli o charakterze barokowy z końca XVIII wieku
• Fotel celebransa, późnobarokowy z końca XVII wieku
• Płaskorzeźba barokowa Bóg Ojciec
• Kancjonał, czyli zbiór śpiewów liturgicznych
• Organy wykonane w 1896 roku przez znanego i cenionego organmistrza Tomasza Falla ze Szczyrzyca.
• Na dzwonnicy znajdują się trzy dzwony datowane na lata 1550, 1572, 1578.
   - Najstarszy dzwon z 1550 roku ma 85 cm średnicy, 60 cm wysokości ,napis: DOMINE-NE –IN-FURORE-TVO-AGWAS-ME-NEQVE-IN-IRA TUA-KORIPIAS-ME (Nie karć mnie Panie w swym gniewie i nie karz w swej zapalczywości) z jednej strony Chrystus na krzyżu z Matką Boską i św. Janem ,z drugiej strony herb Półkozic i inicjały KN.
  -  Drugi dzwon o średnicy 61 cm,napis AGNUS DEI TOLLIS PECATA MVNDI MISERERE NOBIS ANNO 1577 ( Baranku Boży któru gładzisz grzechy świata zmiłuj się nad nami rok 1577) pod napisem pięknie stylizowana wstęga ornamentu stylizowanych liści.

   Pisząc o zabytkach kościelnych należy wspomnieć o obrazie UKRZYŻOWANIA z 1550 roku przeniesionym z drewnianego kościółka do muzeum Narodowego. Jest to obraz wotywny, kompozycja wielofigurowa, pośrodku Chrystus między łotrami, u stóp krzyża grupa postaci Trzy Marie, św. Jan Ewangelista, Longin i Nikodem, krzyż obejmuje klęcząca Maria Magdalena. W głębi rozbudowane tło krajobrazowe z architekturą, zaś na pierwszym planie widnieje liczna rodzina klęczących fundatorów –pary małżeńskiej i sześciorga dzieci. W wyniku różnych zawirowań związanych z likwidacją starego kościoła w muzeum Narodowym znalazły się również dwa skrzydła niewielkiego tryptyku niewykluczone, że był to niegdyś ołtarz główny w średniowiecznym kościółku. Szczególnie interesujące są pochodzące z początku XVI wieku sceny Męki Pańskiej na awersach.

   Wiele uroku posiada wypożyczona do muzeum Archidiecezjalnego niewielka rzeźby Anny Samotrzeć datowana na 1665 rok Przedstawia ona tradycyjną w plastyce gotyckiej kompozycję symetryczną, w której postać św. Anny zajmuje centralną oś kompozycji święta obejmuje pomniejszoną nadmiernie postać Marii klęczącej zwróconej do dzieciątka spoczywającego na kolanach Anny wyrywającego się do Matki.

Szczególne miejsce w kościele zajmuje rzeźbiony w drewnie (wykonany w stylu neogotyckim przez Władysława Druciaka z Krakowa około 1915 roku w związku z bankructwem warsztatu Druciaka , ołtarz dokończył Józef Małek złotnik i rajca z Podgórza ) ołtarz z centralnie umieszczoną płaskorzeźbą Trójcy Świętej, i nasuwanym nań obrazem Matki Bożej Częstochowskie (namalował pan Szczurek z Podgórza) Na obramowaniu umieszczono cztery małe płaskorzeźby przedstawiające św Wincentego Kadłubka, papieża Leona XIII, św Izydora i św Antoniego. Z lewej strony znajduje się figura Świętego Stanisława Biskupa Krakowskiego, z prawej Świętego Wojciecha Na szczycie ołtarza tuż pod krzyżem umieszczono figurkę Świętego Józefa z Dzieciątkiem W ołtarzu znajdują się relikwie św. Stanisława Szczepanowskiego i św. Jozafata Kuncewicza –biskupów i męczenników.

   W bocznej kaplicy znajduje się ołtarz Świętej Teresy wykonany przez rzeźbiarza ludowego Józefa Tekieli z Trzebuni.

   Do parafii należał również zabytkowy drewniany budynek parafialny, w którym odbywały się przedstawienia różnych grup i kółek działających przy parafii i we wsi później w jednej części była salka katechetyczna i nauka religii a w drugiej sklep GS., Ponieważ budynek przeszkadzał , został sprzedany do skansenu, na jego miejscu powstał parking. W latach 1980-1988 wybudowano murowany Dom Parafialny, w którym obecnie mieści się biblioteka i odbywają się różne spotkania nie tylko grup parafialnych. Obok kościoła znajduje się budynek starej plebani z I połowy XIX wieku.

   Warto również zwrócić uwagę na plebanię pochodzącą z 1851 roku, oraz znajdujące się w jej otoczeniu budynki gospodarcze z tego samego okresu, murowane z kamienia, kryte dachówką.

   Do istotnych dowodów życia religijnego parafii należą kapliczki, figury i krzyże przydrożne, których w Krzywaczce możemy znaleźć ponad dwadzieścia. Znaczna część tych obiektów pochodzi z XIX wieku.